December 1, 2005

By: C/raxman Ceynte

Minneapolis , MN (HOL) – Gacantii buugga iyo qalinka dhigi weysaaba mar beey billad ku bullaashaa. 42 sano oo qalin dhigid ah kadib, Abwaan Saciid Saalax Axmed ayaa toddobaadkan ku guuleystay billada qadarinta leh ee Adeegga Bulshada oo ay abaal mariso hay’adda Mcnight Foundation ee saldhigeedu yahay gobolkan Minnesota.

Abwaan Siciid Saalax wuxuu ku dhashay gobolka Sanaag ee Somaliya, halkaas uu illaa dugsi dhexe ku qaatay, ka hor intaanuu cagtiisa la helin dugsiga sare ee Camuud ee Boorame. Malaha halkaas oo uu ka soo shitay shumacii iftiimayey ee waxbarashada tayada leh ee Camuud. Jaamacadda Lafoole ayuu kadib-na galay.

Abwaan Siciid waa Soomaaligii labaad ee ku guuleysta billada noocan ah.

Hadii mahadhadiisa la soo hadal qaado, abwaan Siciid Saalax wuxuu curiyey in ka badan 32 riwaayadood iyo tobaneeyo heesood. Midda ugu magac dheer riwaayadihiisa waa middii uu alifay inta uu curiyihiisu carjawga ahaa: “Iftiinka Aqoonta” oo uu 1974-tii, markii Ololaha Horumarinta Reer Miyiga loo tafa-xaytay allifay. Heesta caanka ah ee “Alif la kor dhabay, alif la hoos dhabay, alif laa goday” ayaa si weyn loogu xusuustaa riwaayaddaas.

“Noloshayda badankeed ayaan bare ahaa” ayuu yiri Abwaanka oo ii waramaya “ min dugsi hoose, dhexe, sare illaa jaamacad ayaan bare ka soo noqday” ayuu raaciyey. Markii dagaalkii sokeeye qarxay, Abwaan Siciid Saalax qalinkiisa wuxuu ula soo hoyday xero qoxooti oo ku taalla Kenya “halkaas oo aan ka askumay goob waxbarasho, iyadoo aan waxbarasho-ba loo soo hanqal taagneyn” ayuu ii sharaxay. “Markii aan Mareykan imid-na, si bilaash ah ayaan arday Soomaaliyeed wax ku bari jiray, ka hor intaaneey-ba shaqo ii noqon”.

Abwaan Siciid Saalax oo aan wali dhulka dhigin qalinkii uu Camuud iyo Lafoole khadda ka soo darsaday ayaa imminka bare ka ah dugsiga dhexe ee Sanford ee Minneapolis oo ay Soomaali badan dhigtaan. Maadooyin ay Sayniska, English-ka iyo Soomaaliga kamid yihiin ayuu dhigaa. “Qolka ayaa igu yaraada” ayuu yiri isagoo ka hadlaya iskuulka uu wax ka dhigo “ Markaas ayaan u yididiiloodaa inaan jamaahiir ballaaran codkeyga gaarsiiyo” Isagoo taas ka amba qaadaya ayuu wakhtiga u soo hara allifaa riwaayado ama sheekooyin gaaban oo la xiriira dhaqanka irdhoobay ee Soomaalida. Waxaa kamid ah: “Fariimaha Koorta”, “Kalamaan” iyo “Nabad & Caano” oo sanadka dambe soo bixi doonta. Dhab ahaantii, Koorta geela qoorta looga laalaadiyo astaan ayay u ahayd abwaanka dhowrkii sano ee na dhaaftay. Kulamo dhowr ah oo aan kula kulmay wuxuu abwaanku sittay koortaas marka uu hadlayo, isagoo waliba ka dhawaajinaya “dhawaaqaas oo aan ku sheego dhaqankeena” ayuu igu yiri. Sheekooyinkiisa waxaa laga baahiyey warfaafinta jaaliyadda ee gobolkan.

Abwaan Siciid Saalax oo uu imminka madixiisu da’a la cirroobay ayaysan xasuustiisu wali daxalaysan. Gabayo iyo riwaayado uu BBC-da u sameeyey soddon sano kahor ayuu deel qaaf-kooda wali dusha ka hayaa. Waxaa ka mid ah riwaayaddii “War jiraa-ba cakaaruu iman” oo ahayd taxane looga hadlayey nabadaynta Soomaaliya.

Nabadeyntaas oo uusan wali ka nasan. Abwaan Siciid Saalax wuxuu qayb ahaan aasaasay ururka Somali Action Alliance oo Soomaalida ku wacyi galiya doorashooyinka iyo ka qayb galka nidaamka doorashooyinka xorta ah iyo dowladaha hoose. Agaasimaha ururkaas, Mudane Shafi Cabdi oo aan abwaan Saalax wax ka weydiiyey ayaa yiri” Siciid Saalax aaa nolosha aqoonta iyo luqadda Soomaaliyeed ee jaaliyadda Minnesota”. Hadiiba Af-Soomaali iyo suugaan la soo hadal qaado, Siciid Saalax ayaa maanka in badan oo Jaaliyadda ka tirsan ka soo maaxda.

Sifooyinkiisa, Siciid Saalax, wey dhaafsiisan yihiin Abwaan oo kaliya; Waa macallin, gabyaa, mu’allif ama curiye, soo saare, nabadoon iyo midda ugu muhiimsan: U adeegaha bulshada. Taas oo uu ugu dambeyntii ku mutay billadda Virgina McKnight Binger Award oo ay ku lifaaqan tahay kuus gaaraya $7500.00 Xaaskiisa iyo 15 ubadkiisa ah, oo isugu jira kuwa uu dhalay iyo kuwa ay sii dhaleen ayaa ku caafimaad qaba gobolkan Minnesota.

Dadka si xeel dheer u yaqaan Abwaan Siciid Saalax Axmed waxeey isku raaceen inuusan marnaba isla weyneyn, uuna ka saaxiib yeelan karo carruur iyo ciroole, hadba sidii ciyaartu u qabato.

Xilkasnimada McKnight ku abaal marisay ayeey HOL-na ku xulatay Abwaanka.

C/raxman Ceynte
Hiiraan Online
Minneapolis , MN
Ceynte@hiiraan.com